Göçmen vatandaşların askerlik borçlusu olabilmesi için göçmen vatandaşların 22 yaşını tamamladıktan sonra Türk vatandaşlığını almaları gerekmektedir. Bu şartı sağlayan vatandaşlar, geldikleri ülkelerinde askerlik hizmetini kanıtlayan belgeleri ibraz etmek zorundadır. Askerlik belgesinin üzerine askerlik tarihi mutlaka yazılmalıdır. Yabancı ülkeden gelen kişinin gelmiş olduğu ülkeden askerlik durum belgesi alamaması halinde göçmen vatandaşların askerlik borçlanması yapması mümkün değildir. 2022 yılı için şartların değişip değişmediğini sorgulama yapanlar için, göçmenlerin askerlik borçlanması hakkında tüm merak edilenleri alt başlıklarda derledik.
Askerlik borçlanması konusu göçmen vatandaşlar ve Türk vatandaşları için farklıdır. Herhangi bir nedenle Türkiye’ye zorla göç eden ve daha sonra Türk vatandaşı olan vatandaşlar askerlik borcu ile daha erken emekli olma hakkını elde edebilir. Bunun için göç ettikleri ülkede askerlik yapmış olmaları gerekir. Vatandaşlar göç ettikleri ülkede 24 ay askerlik yapmışlarsa, Türkiye’de yasal askerlik 6 ay olduğu için 6 aylık askerlik borçlanması yapabilir.
Bulgaristan’dan göç eden vatandaşlar da askerlik borçlanması haricinde hizmet borçlanması yapabilirler. Hizmet borçlanması için sadece Bulgaristan’da aktif olarak çalışılan süre dikkate alınır. Vatandaş göç etmeden önce 6 ay aktif olarak çalıştıysa askerlik borçlanmasını sadece 6 aylık yapabilir. İşsizlik, ev hanımı veya öğrencilik dönemleri için hizmet borçlanması talep edilemez.
Göçmenlerin İçin Askerlik Borçlanması Şartları
Göçmenlerin askerlik borçlanması yapabilmesi için taşımaları gereken şartlar, 57754 sayılı Kanun’un 79’uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. Kişinin göçmen statüsünde askerlik borçlanması yapması için mevcut kanunlar uyarınca belirlenen kriterler aşağıda belirtilmiştir:
- 1 Ocak 1989 ve 8 Mayıs 2008 tarihleri arasında vatandaşı olduğu ülke tarafından göçe zorlanmış olmak gereklidir.
- Göçün ardından kişi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğuna dair kimlik almalıdır.
- Kişin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmelidir.
- 2022 sayılı Kanun kapsamında Türkiye’de bulunan sosyal güvenlik kurumlarından ya da kuruluşlarından aldığı herhangi bir aylığın olmaması gerekmektedir.
- Kişinin göç ettiği ülkedeki çalışma süresinin ispatlanabilir olması gereklidir.
Göçmenlerin Askerlik Borçlanması Yapabilmesi İçin Gerekli Belgeler
Göçmenlerin askerlik borcuna hak kazanabilmeleri için taşımaları gereken şartlar, 57754 sayılı Kanun’un 79’uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.Kişinin ayrıca “Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi” formunu da doldurmuş olması gereklidir. Bu aşamada yazılı istekte bulunulduğuna dair belgenin hazırlanması gerekmektedir.
Bu belgelerin hazır olması neticesinde göçmen vatandaşın tebliğ edilmiş borç miktarını ödemesi de gereklidir. Ödemeyi takip eden aylar içerisinde talebin eksiksiz olduğuna ya da talepte kusur bulunmadığına dair bir hüküm çıkarsa işlemler tamamlanmış olacaktır. Göçmen kişiler bu aşamadan sonra derhal emeklilik maaşı almaya hak kazanabilir.
Askerlik Belgesinde Tarih Yazmayanlar Ne Yapmalı?
Askerlik borçlanması için yeni tarihli bir askerlik durumu söz konusu ise askerlik yapıldığına dair olan belgede mutlaka bir tarih ibaresi bulunmalıdır. Ancak askerlik belgesi daha eski bir tarihli ise bahsi geçen askerlik belgesi üzerinde herhangi bir zaman diliminin belirtilmediği olabilir. Böyle bir durumda Türkiye sınırları içerisinde yapılan askerlik emsallerine bakılmaktadır. Türkiye’de o dönem için askerlik eğer 6 ay ise, kişi 24 ay askerlik yapmış olsa bile yalnızca 6 ayı kabul görecek ve sadece bu süre boyunca borçlandırılabilecek.
Bir kişinin Bulgaristan’da 1986 yılında tam olarak 24 ay askerlik yaptığı ele alındığında eğer o dönemde Türkiye’deki askerlik 18 ay olarak yapılıyorsa bahsi geçene göçmen vatandaşın askerlik borçlanması da 18 ay olarak kabul edilir. Arada kalan 6 ay ise Türkiye sınırlarındaki yasalar uyarınca kabul edilmemektedir.
Bulgaristan Hizmet Borçlanmasından Kimler Yararlanır?
Bulgaristan hizmet borçlanması 5754 sayılı Kanun’un 79. maddesi ve 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6. madde uyarınca düzenlenmiştir. Buna göre, Sosyal Güvenlik Anlaşması imzalayan ülkelerden 1 Ocak 1989 ve 8 Mayıs 2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak Türk vatandaşlığını elde edenler erken emeklilikten yararlanabiliyor. Bulgaristan hizmet borçlanmasından yararlanabilmesi için yeniden düzenlenen şartlar aşağıdaki belirtilmiştir:
- Erken emeklilik hakkından yararlanmak isteyen kişilerin 1 Ocak 1989 tarihi ile 8 Mayıs 2008 tarihi arasına kadar ülkesi tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olması gerekmektedir.
- Kişilerin zorunlu göçe tabi tutulmasının ardından Türk vatandaşı olması gerekmektedir.
- Kişinin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmesi gerekmektedir.
- 2022 sayılı Kanun kapsamında kişilerin Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ya da aylık almıyor olması gerekmektedir.
- Kişinin göç ettiği ülkedeki çalışma süresini belgelendirebiliyor olması gerekmektedir.
- Kişinin “Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi” ile yazılı bir şekilde istekte bulunması gerekmektedir.
- Tebliğ edilmiş olan borç tutarının 3 ay içerisinde ödemiş olmak gerekmektedir.
5754 sayılı Kanun hükümlerine göre Bulgaristan’dan göç eden kişiler Bulgaristan’da çalıştıkları süre boyunca borçlanma yapabilir. Ev hanımları, öğrencilik yılları çalışmadığı süreler için borçlanması mümkün değildir.
Bulgaristan Hizmet Borçlanması Talep Dilekçesi Örneği
Bulgaristan hizmet borçlanması başvurusu İl Sosyal Güvenlik Müdürlükleri ve Sosyal Sigorta Merkezleri tarafından yapılır. Hizmet borçlanması için belirtilen başvurunun eksiksiz doldurulması ve göçmen vatandaş tarafından Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri’ne teslim edilmesi gerekir.
Türk Vatandaşlığına Geçenlerin Askerlik Borçlanması
Göçmenlerin askeri borçlanması konusu sadece belirli ülkeler için geçerlidir. Göçmen olduktan sonra Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kişiler askerlik borcu ve erken emeklilik haklarından yararlanabilmektedir. Bahsi geçen kişiler, göç ettikleri ülkede 22 yaşından sonra askerlik hizmetini yaptıklarını kanıtlamak zorundadırlar.
Askerlik Borçlanmasından Yararlanabilen Ülkeler
Askerlik borçlanmasından faydalanmak isteyen vatandaşların bu haktan yararlanabilmeleri için geldikleri ülkelerinden zorla sınır dışı edilmeleri gerekmektedir. Bulgaristan, Suriye ve Türkmenistan gibi ülke vatandaşları, savaş veya benzeri bir durumda kendi iradeleri ve kontrolü dışında Türkiye’ye göç eden vatandaşlar, askerlik borcu ile zorunlu göç nedeniyle emekli olma hakkına sahiptir.
Ülkesinden Askerlik Durum Belgesi Alamayanlar İçin
Göç ettikleri ülkeden askerlik durum belgesi alamayan vatandaşlar askerlik borcundan yararlanamazlar. Çünkü kişilerin askerlik durum belgesi alınması durumunda erken emekliliğe izin verecekleri kanunlarda açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle göç ettiği ülkede askerliğini kağıt üzerinde ispat edemeyen hiç kimse Türkiye’den erken emekli olamaz. Ayrıca, Askeri belgesi için devletler arasındaki diplomatik ilişkiler sürdürülmemektedir, bu nedenle kişilerin askeri belglerini vekalet aracılığıyla veya şahsen getirmeleri gerekmektedir.
Ülkeden Zorunlu Değil de Gönüllü Göç Etmişse
Göçmen vatandaşlar kendi rızalarıyla ülkelerinden göç etmişlerse askerlik borçlanması konusu söz konusu olamaz. Çünkü yasaların bu konudaki tavrı açıktır. “Zorunlu göç” ibaresi altında değil de, gönüllü olarak kendi ülkesinden göç eden ve Türk vatandaşı olan kişilerin askerlik borçlanmasından yararlanmaları mümkün değildir. Bu nedenle bu göçmen vatandaşlar 1989-2008 yılları arasında Türkiye’ye göç etmiş olsalar dahi gönüllü göç ettikleri için askerlik borçlanmasından yararlanmaları mümkün değildir.
