Dul maaşı erkekler alabilir mi?, Boşanmış kadın dul aylığı alabilir mi?, Dul maaşı neye göre belirlenir? Dul ve yetim aylığı ne kadar oldu? gibi sorular aranmaya başlandı. Eğer ölen sigortalı ise ölüm aylığını kimlerin aldığı, hak sahipleri kimdir? sorularının yanıtı ölen kişinin eşi ister erkek olsun ister bayan olsun ölüm aylığını hak ediyor.
Ölüm aylığı alanlarla ilgili ilginç bir istatistik çıkıyor. ‘Dul aylığı’ adı ile sadece kadınların alabildiği algısıyla erkekler genelde başvurmuyor. Dolayısıyla ölüm aylığı alanların yüzde 95’ini kadınlar oluşturuyor. Oysa pratiğe bakıldığında bunun için bir cinsiyet ayrımının söz konusu olmadığı biliniyor.
Dolayısıyla eşi ölen bir erkek de ölüm aylığı alabiliyor. Burada kişinin çalışması veya emekli olması önemli değil. Aynen kadınlara ödendiği gibi erkeklere de ölüm aylığı veriliyor. Peki ölüm aylığı veya halk arasında bilindiği şekliyle dul aylığı alma şartları neler?
Dul aylığı olarak tarif edinen ölüm aylığı genel olarak kadınlara ödenen bir para gibi algılanıyor. Oysa uygulamaya bakıldığında bunun için bir cinsiyet ayrımı yapılmadığını görüyoruz. Dolayısıyla eşi ölen bir erkek de ölüm aylığı alabiliyor. Burada kişinin çalışıyor ya da emekli olmasına da bakılmıyor. Aynen kadınlara ödendiği gibi şartlar oluşmuşsa erkeklere de ölüm aylığı veriliyor. Burada aylığın kesilmesine sebep olan tek değişiklik ise ikinci bir evlilik.
Koca evlenmediği sürece eşinin maaşını alabiliyor. Ölüm aylığı alanlarla ilgili rakamlara bakıldığında ilginç bir durum karşımıza çıkıyor. ‘Dul aylığı’ adı ile sadece kadınların alabildiği algısıyla erkekler genelde başvurmuyor. Dolayısıyla ölüm aylığı alanların yüzde 95’ini kadınlar oluşturuyor. Sabah’tan Faruk Erdem’in haberine göre oysa erkekler de rahatlıkla bu maaşa başvurabilir. Ölüm aylığı alabilmek için ölen eşin en az bin 800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartı var.
Veya eski adıyla SSK’lı (4A) olanların en az 5 yıl sigortası, 900 gün primi varsa yine maaş bağlanıyor. Eşin çalışıyor olması ya da emekli olması durumunda aylıkta belli kesintiler yapılıyor. Yine maaş alabilecek durumda çocuklar varsa ödenecek para belli oranlarda bunlar arasında pay edilebiliyor. Yani çalışan ya da emekli eşe yüzde 50 oranıyla maaş bağlanırken çalışmayan ve çocuğu olmayan eşe yüzde 75 oranıyla maaş bağlanıyor. Burada eş olarak tamamen nikahlı evlilikler kast ediliyor. Birlikte yaşamak ya da dini nikahlı olmak çocuklar olsa dahi ölüm aylığı bağlanmasında dikkate alınmıyor.
EVLENMEMEK LAZIM
Erkek ya da kadın eşinden maaş almaya başladıktan sonra eğer ikinci bir evlilik yaparsa maaşı hemen kesiliyor. Bu durumu SGK’ya bildirmekte fayda var. Çünkü ilk anda evlendiğiniz tespit edilmez ve maaş ödenmeye devam ederse sonra bu paralar sizden faiziyle birlikte geri alınır. İkinci evliliği yaptıktan sonra boşanırsanız SGK’ya hemen başvurup maaşı tekrar bağlatabiliyorsunuz. Bu arada ikinci eşiniz de vefat ederse bu durumda ölüm aylığı alabilirsiniz. Ancak iki eşten birden almak mümkün değil. Hangisi fazla ise onu tercih edip maaşı bağlatabilirsiniz.
